Ik overweeg een workshop ‘Weersta de verleiding’ aan te bieden bij de ingang van mijn lokale supermarkt. Ik acht die noodzakelijk voor alle pepernootliefhebbers die de komende vier weken boodschappen willen doen.

Wat is er aan de hand?
Middenin de winkel is een marktkraam opgebouwd, vol met pepernoten. Er zijn wel 20 smaken, variërend van sinaasappel, tot speculaas of cappuccino. Grote bakken losse pepernoten bieden je de kans om al die smaken op je gemak te proeven. En daarna een paar zakjes mee te nemen, natuurlijk.

Zeer verleidelijk dus. De vraag is…. Kan jij het weerstaan?
Anneke kan dat niet. Voordat ze het zelf door heeft, is ze al aan het proeven. ‘Oh, deze is lekker…. En die ook….’ Ze probeert wel 15 smaken. Zo lekker allemaal…. Als vanzelf liggen er een paar zakjes in haar karretje.
Thuisgekomen vraagt ze zich af wat er is gebeurd. Ze had zich toch voorgenomen om minder te snoepen? Ze zou toch geen lekkernijen meer in huis halen? Hoe kan dit dan?

Anneke is gevoelig voor verleidingen 
Bij haar is er een sterke koppeling tussen ‘lekkers zien’ en ‘lekkers eten’. Zodra ze iets lekkers ziet, zit het al in haar mond. Nog voordat ze erover heeft nagedacht. En daarna heeft ze een schuldgevoel. Want ze weet toch beter? Hetzelfde overkomt haar op feestjes. Dan heeft ze ‘opeens’ het bakje nootjes leeggegeten. Eigenlijk zonder dat ze het door had. Ook dan heeft ze een schuldgevoel.

Herkenbaar?
Zijn deze scenario’s herkenbaar voor je? Koop jij ook ‘opeens’ een gevulde koek, gewoon omdat je langs de bakker loopt? Of blijf je vaak dooreten, gewoon omdat er nog eten op tafel staat?

Dan ben jij, net als Anneke, gevoelig voor verleidingen. In jouw hersenen is er een te vanzelfsprekende koppeling tussen eten zien of ruiken, en daadwerkelijk eten. Hierdoor lijkt het alsof je niet kunt kiezen. Je hebt het al op voordat je er over hebt nagedacht.

Het kan zijn dat je jezelf als emotie-eter ziet 
Omdat het je, net als een emotie-eter, niet lukt om grip te krijgen op wat je eet. Omdat je je, net als een emotie-eter, elke dag weer voorneemt om nu ECHT te stoppen met snoepen. En omdat je, net als een emotie-eter, steeds weer meer eet dan je zou willen.

Toch is dit iets heel anders emotie-eten
De oorzaak is anders. En de oplossing ook. Waar de emotie-eter wil leren om goed voor zichzelf en de eigen behoeften te zorgen, wil jij leren hoe je zelf kunt kiezen wat je eet. Zodat JIJ de regie hebt. En niet een supermarkt die verleiding als verkoopmethode inzet.

Leren door te oefenen
Je kunt dit leren door te oefenen. Door te oefenen met het zien van verleidingen, en er NIET aan toe te geven. Elke keer dat dit je lukt, komt er een beetje ruimte in die vanzelfsprekende koppeling tussen eten zien en daadwerkelijk eten. Elke keer dat het je lukt, krijg je zelf een beetje meer regie. Elke keer dat het je lukt, kun JIJ beter kiezen of je eet, in plaats van zo’n slimme supermarkt.

Is het handig om dit voor de pepernotenkraam te oefenen? Nou… Nee! Deze verleiding is veel te groot, en de kans dat je toch voor bijl gaat, is heel reëel. Beter kun je oefenen met één koekje of chocolaatje. Je legt het voor je, en kijkt ernaar. Je mag alles doen, behalve weggaan, of het opeten. En voel maar wat het met je doet. Voel maar hoe het water in je mond loopt. Voel maar hoe de drang om te eten bijna (BIJNA!) onweerstaanbaar lijkt. Kijk maar welke gedachten er bij je opkomen om jezelf wijs te maken waarom snoepen deze keer toch niet zo erg is. En weersta het allemaal. Je kan het!

En na afloop berg je het weer op, of (als de verleiding te groot is) gooi je het weg. En zelf ga je weg van de verleiding. Dus je gaat iets anders doen, het liefst buiten de deur zodat de verleiding ook echt niet meer beschikbaar is.

Lijkt dit je verschrikkelijk moeilijk?
Laat ik eerlijk zijn, dat is het ook! Alle klanten die dit doen, vinden het vreselijk. Maar ook heel lonend. Want na verloop van tijd merken ze dat ze zelf kunnen kiezen of ze wel of niet snoepen. Dat het niet meer vanzelfsprekend is om iets te nemen als het op tafel staat. Dat ze bij de pepernotenkraam kunnen pauzeren om zelf te kiezen. ’Wil ik echt proeven? Zo ja, hoeveel dan? En wil ik eigenlijk wel pepernoten in huis halen? Ik heb ook nog speculaas en chocolade. Dat wordt wel heel veel.’ Kortom: dat ze zelf de regie hebben.

En dat wil jij toch ook?

En wat doe je in de tussentijd met de pepernotenkraam?
Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Je kunt er in een groooote boog omheen lopen zodat je niet in de verleiding komt. Je wilt het geeneens zien!

En vlak voor Sinterklaas…. Dan ga je er lekker naartoe… En proef je drie smaken…  En koop je de lekkerste…. Omdat jij dat zelf wilt!

Geniet ervan!